جمعه بیستم دسامبر، برابر با سیام آذرماه، بنا به تقویم سازمانملل روز جهانی همبستگی انسانی بود. این روز طبق تعریف آن سازمان به خاطر حمایت از اصول حقوقبشری طرحریزی شده تا به پیروی از آنها برای ایجاد وحدت در درون تنوع و تفاوتها کوشش به عمل آید. قرار بوده این روز به ستایش از فعالیتهایی اختصاص یابد تا کوششها جهت رفع فقر، گرسنگی و امراض و در همبستگی با طبیعت تمرکز یابد.
وقتی به پیرامون خود نگاه میکنیم هیچ دولتی در جهت همبستگی با مردم و طبیعت گام بر نمیدارد. حتی در این میان چند دولت به طرز بیسابقهای مشغول تفرقهاندازی، ایجاد جنگ و بدتر از همه مشغول نسل کشی هستند. دولت اسرائیل از هفتم اکتبر ۲۰۲۳ تجاوز به غزه را شروع و از طریق بمباران، تحمیل گرسنگی و از بین بردن تمام امکانات اولیه زندگی نظیر بهداشت و دوا و درمان به نوعی از نسلکشی دست زده که آنرا همتراز دولت نازی به رهبری هیتلر قرار داده است. این نسلکشی با کمک مستقیم هیئت حاکمه و دولت آمریکا و دولتهای غربی نظیر آلمان، بریتانیا و فرانسه انجام گرفته و میگیرد.
در دنیا تنها در خود مدیریتی دموکراتیک حاکم بر شمال و شرق سوریه (شامل روژآوا) همبستگی با طبیعت و در میان تنوعهای ملی، مذهبی و قومی رعایت شده است. پس از آغاز اعتراضهای سال ۲۰۱۱ سوریه، در شمال و شمال شرق این کشور، سه منطقه اعلام موجودیت کردند به اسمهای جزیره، فرات و عفرین. این سه منطقه بعدها در شکل مدیریتی آنجا بهعنوان «کانتون» شناخته شد و تبدیل به شش کانتون حسکه، قامشلو، تل ابیض(گری سپی) و عفرین، کوبانی و شهبا شد. بسیاری از ساکنان این مناطق کورد نیستند و حتی در بخش مناطق کوردها اکثریت را ندارند، اما سیستم اداره شورایی این مناطق بر مبنای شیوهای است که ابتدا در مناطق «روژآوا»(کوردستان سوریه) ایجاد شد.
در سال ۲۰۱۲ پس از خروج نیروهای دولتی مرکزی از استانهای شمال سوریه، این مناطق تحت کنترل نیروهای کورد در آمد. مناطق آزاد شده کانتون خوانده شدند. یکی از این کانتونهای معروف کنفدراسیونهای دموکراتیک شمال سوریه کوبانی است که نیروهای نظامی مردمی آن داعش را، که حمایت همهجانبه دولت ترکیه را داشت، به سختی شکست دادند. شهر به این دلیل شهرتی جهانی یافت. در آن زمان سیستم سیاسی کوردستان سوریه با عنوان خودمدیریتی دموکراتیک «روژآوا» شناخته میشد. مبنای روابط اجتماعی و قانونی در «روژآوا» به یک قرارداد اجتماعی مرتبط است و اداره جامعه در «روژآوا»، به شیوه خودمدیریتی دموکراتیک و از کوچکترین جوامع محلی آغاز میشود. اما آنچه امروز فدراسیون دموکراتیک شمال سوریه و شرق سوریه خوانده میشود بر مبنای قراردادی است که از به هم پیوستن سه کانتون جزیره، کوبانی و عفرین ایجاد شد.
در اواسط مارس ۲۰۱۶، هیاتهای هماهنگی خودگردانیهای دموکراتیک همه کانتونهای روژآوا(کردستان سوریه) به نمایندگی از کوردها، عربها، آشوریها، و ترکمانها در شهر رمیلان در شمال سوریه جمع شدند. نتیجه این اجتماع، تشکیل یک مجلس موسسان ۳۱ نفره و اعلام تاریخ برای برگزاری اولین انتخابات بود. برای این مجلس موسسان ریاست مشترک دو نفره یک مرد و یک زن تعیین شد. از آن پس ریاست واحدهای سیاسی همیشه دو نفره است که یک زن و یک مرد را شامل میشود. بر اساس قرارداد اجتماعی «روژآوا»، فدراسیون دموکراتیک شمال سوریه خود را متعهد به سه معیار اکولوژیک، دموکراتیک و آزادی زنان میداند.
منبع جایگاه و حقانیت این فدراسیون به آرای گروهها و اجتماعات مردمی این جغرافیا منوط شده و از راه انتخابات آزاد و دموکراتیک تامین میشود. آموزش و به کارگیری تمام زبانهای موجود در تمام سطوح اجتماعی و سیاسی از دیگر موضوعات مورد تاکید در قرارداد اجتماعی «روژآوا» است.
اعلام نظام سیاسی خودگردان از سوی کوردها با واکنش منفی دولت سوریه و همچنین دولت ترکیه و نیروهای سوری تحت حمایت ترکیه مواجه شد. با این حال، به مرور کوردهای سوریه خود را در دو تشکل اصلی یگانهای مدافع خلق(ی.پ.گ) و یگانهای مدافع زنان(ی.پ.ژ) سازماندهی کردند.
در اوت ۲۰۱۴ نیروهای «ی.پ.گ» در جنگی خونین راهرویی را از قلب مناطق تحت کنترل داعش در سوریه به کوهستان محاصره شده سنجار باز کردند تا ایزدیها و یا یزیدیها را از قتلعام داعش نجات دهند. یگانهای مدافع خلق(ی.پ.گ) و یگانهای مدافع زنان(ی.پ.ژ)، اما بعدها ستون فقرات نیروی بزرگتری شدند که به نیروهای دموکراتیک سوریه (اس.دی.اف) شهرت یافتند. اکنون روژآوا(کوردستان سوریه)، این مظهر همبستگی، در خطر بوده از هر طرف در محاصره شدید ارتش ترکیه و نیروهای مسلح مزدور آن قرار گرفته است. مظلوم کوبانی، فرماندهی نیروهای سوریه دموکراتیک، پنجشنبه نوزدهم دسامبر ۲۰۲۴، اعلام کرد که با وجود تلاش برای گفتوگو و توقف جنگ، دولت ترکیه بر حملات اصرار دارد و در حال ارسال و استقرار تانک و خودروهای زرهی در مرز روژاوا است و گفت: «جنگ کوبانی، جنگ پیروزی بزرگ خواهد بود». در حال حاضر دولتهای غربی دخیل در حوادث سوریه میخواهند از طریق مذاکره خود مدیریتی دموکراتیک لغو گردیده و نیروی نظامی مردمی آن در ارتش سراسری ادغام شود. اما ترکیه و کابینه اردغان، که اقتصاد بحرانی رو به تعمیق و نفوذ اجتماعی آن رو به کاهش است، قصد دارد تا این هدف را از طریق نظامی حل کند. بنابراین خودمدیریتی روژآوا در خطر است. در چنین شرایطی تنها حامیان واقعی جنبش روژآوا، مردم مبارز در منطقه و آزادیخواهان جهان هستند. حمایت و پشتیبانی همه جانبه از مردم آزادیخواه و حقطلب کوردستان سوریه برای دفاع از دستآوردهایشان یک نیاز عاجل است.