پنج‌شنبه هفدهم اکتبر ۲۰۲۴ برابر با بیست‌و‌ششم مهرماه ۱۴۰۳، روز جهانی مبارزه با گرسنگی است. بیش از نیم قرن از زمانی که چنین روزی نام‌گذاری شد می‌گذرد. همه ساله در حول و حوش این روز آمارهای تکان دهنده‌ای انتشار می‌یابد. همه آنهایی‌که مسببین این وضعیت فلاکت‌بار هستند، طرح‌های دراز مدت برای از بین بردن این فاجعه عظیم اعلام می‌کنند. زمانی‌که در سال ۲۰۰۸ معلوم شد که بیش از هشتصد و سی و دو میلیون نفر از مردم جهان از تغذیه کافی برخوردار نیستند، اجلاس‌های متعددی برگزار شد و شرکت کنندگان در این اجلاس‌ها تعهد کردند که این رقم را در سال ۲۰۱۵ به نصف برسانند و در سال ۲۰۳۰ نقطه پایانی بر آن بگذارند. زمانی‌که در سال ۲۰۱۶ سازمان تغذیه و کشاورزی وابسته به سازمان ملل اعلام کرد که هشتصد و پانزده میلیون نفر هم‌چنان از تغذیه کافی برخوردار نیستند، بی‌ثمر بودن این تعهدات آشکار شد.
آمارها بسیار گویاتر از آن هستند که بتوان از کنارشان بی‌دغدغه گذشت. حدس زده می‌شود، اگر چاره‌ای جهت جلوگیری از انهدام محیط‌زیست یافته نشود، در این‌صورت در سال ۲۰۳۰ معادل پنج تا سی درصد از تولیدات کشاورزی کاهش یافته و در نتیجه نزدیک به یکصد میلیون انسان دیگر به فقر رانده خواهند شد.
آمارهای موجود نشان می‌دهند که از هر ۹ نفر جمعیت جهان یک نفر هر شب گرسنه می‌خوابد. مرگ و میر ناشی از گرسنگی بیش از مرگ و میرناشی از مجموعه بیماری‌های کرونا، ایدز، مالاریا و سل است. بیش از ۱۶۰ میلیون کودک زیر ۵ سال در جهان به سبب این‌که تغذیه کافی ندارند کوچکتر از سن واقعی خود هستند. نیمی از آنان در آسیا و یک سوم آنان در آفریقا زندگی می‌کنند. نیمی از مرگ و میر شش میلیون کودک در سال ناشی از عدم تغذیه کافی است.
بر اساس اعلام سازمان غیردولتی اکسفام ۸ نفر از ثروتمندترین افراد جهان بیش از ثروت ۵۰ درصد از مردم جهان ثروت دارند. طبق اظهار نظر موسسه “برنامه غذایی جهان”، کافی است روزانه ۲ سنت از این ثروت اختصاص داده شود تا یک وعده غذا با ویتامین‌های مورد نیاز در اختیار دانش‌آموزانی قرار گیرد که از سوءتغذیه رنج می‌برند.
۸ سال از تعهد کشورهای دنیا برای پایان دادن به گرسنگی تا سال ۲۰۳۰ در قالب مجموعه اهداف توسعه پایدار می‌گذرد، اما هنوز گام مهمی برای تحقق آن برداشته نشده است. روند رو به رشد تعداد گرسنگان که از سال ۲۰۱۷ آغاز شده، هم‌چنان ادامه دارد.
طبق گزارش سال ۲۰۲۳ «وضعیت امنیت غذا و تغذیه در جهان» که فائو منتشر کرده است، ۷۳۵ میلیون نفر در جهان در سال ۲۰۲۲ با گرسنگی مواجه بوده‌اند – تقریباً یک نفر از هر ۱۰ نفر – که افزایش ۱۲۲ میلیون نفری را نسبت به سال ۲۰۱۹ (قبل از همه‌گیری کرونا) نشان می‌دهد. برآوردها حاکی از آن است که اگر این روند هم‌چنان ادامه یابد، تعداد گرسنگان در سال ۲۰۳۰ به بیش از ۸۴۰ میلیون نفر خواهد رسید. در حال حاضر آسیا هم‌چنان بیشترین تعداد گرسنه را در جهان دارد، اما شیوع گرسنگی در آفریقا سریع‌تر است و برآورد می‌شود تا ۱۰ سال آینده آفریقا میزبان نیمی از گرسنگان دنیا باشد.
مطابق آمارهای رسمی و دستکاری شده مرکز آمار ایران، طی ده سال گذشته حداقل یک سوم قدرت خرید جامعه پائین آمده است. جمعیت مردم زیر خط‌فقر در سال ۱۳۹۰ بیست درصد بود و درسال ۱۴۰۰ به ۳۱ درصد رسید. یعنی یک سوم جمعیت ایران زیر خط فقر قرار گرفتند. اکنون در سال ۱۴۰۲ بیش از ۷۰ درصد مردم ایران ۴ تا ۵ برابر زیر خط‌فقر زندگی می‌کنند. این اوضاع به نوبه خود موجب بروز انواع ناهنجاری‌ها و آسیب‌های اجتماعی از قبیل تن‌فروشی، اعتیاد به مواد مخدر، زباله‌گردی، کارتن خوابی، کودکان کار، خودکشی و غیره شده است.
تنگدستی و استثمار شدید و تحمیل شده به خانواده‌های کارگری و تهیدست سبب می‌شود تا اعضا آنها مداوماً تحت فشار روحی باشند. آنها از کودک و بزرگ کار می‌کنند با این‌حال تامین یک زندگی بخور و نمیر برایشان مشکل می‌شود. داشتن اوقات فراغت برایشان محال شده و اندیشیدن به راه حل جهت تغییر سرنوشت خویش برایشان با موانع بسیار مواجه می‌گردد. ثبات خانوادگی و حتی فردیشان در خطر مداوم می‌باشد. بنابراین پرداختن به امور سیاسی، اجتماعی و مبارزه برای کسب حقوق انسانی و دموکراتیک برای آنها مشکل می‌شود. بدست آوردن آگاهی سیاسی و طبقاتی و سازمان‌یابی در کنار هم طبقه‌ای‌ها برای آنها سخت می‌شود. وقتی آنها در روی زمین راه نجاتی نیابند زمینه برایشان فراهم می‌شود تا به تخدیر مذهبی روی آورده و عدالت را در قیامت بجویند. این همان چیزی است که صاحبان سرمایه و دولت‌هایشان و در ایران جمهوری اسلامی می‌خواهد.
واقعیت این است که راه حل‌های سرمایه‌دارانه برای پایان دادن به این فاجعه عظیم انسانی چیزی جز تثبیت همین وضعیت نخواهد بود. اگر قرار است پایانی بر این وضعیت یافت شود، تنها در جدال برای به زیرافکندن نظامی میسر می‌گردد که فقر و گرسنگی یکی از نتایج کارکرد آن است. مبارزه برای سرنگونی جمهوری اسلامی مبارزه است برای بیرون آوردن هفتاد درصد جامعه از فقر و بی‌کاری، از محرومیت و بی‌مسکنی، از گرانی و ده‌ها معضل کوچک و بزرگ اجتماعی دیگر.
