سازمان عفو بین الملل گزارش سالانه سال ۲۰۲۲ خود را منتشر نمود.
بە گزارش کولبرنیوز روز سەشنبه ۸ فروردینماە ١٤٠٢، برابر با ۲۸ مارس ۲۰۲۳، سازمان عفو بین الملل گزارش سالانه خود را منتشر کرد. این گزارش به انقلاب ژینا و خیزش سراسری مردم ایران و استفاده گسترده از ابزار سرکوب علیه مردم شامل شلیک، دستگیرهای خودسرانه، محاکمەهای ناعادلانه و شکنجەهای جسمی و جنسی توسط حاکمیت دیکتاتوری در ایران پرداخته است.
این گزارش به موارد گسترده نقض حقوق بشر ایران علیه معترضان پرداخته و فاش میکند که نهادهای امنیتی ایران، علاوه بر به کارگیری شکنجه علیه معترضان برای سرکوب اعتراضات، برای درهم شکستن روحیه اعتراضی در بین جوانان، از تجاوز و خشونتهای جنسی علیه کودکان ۱۲ ساله نیز استفاده کرده است.
سازمان عفو بین الملل در شروع گزارش سالانه خود مینویسد: ایران با یک خیزش مردمی بی‌سابقه علیه نظام جمهوری اسلامی تکان خورد. در این اعتراضات، نیروهای امنیتی به‌طور غیرقانونی گلوله‌های واقعی و گلوله‌های جنگی را برای سرکوب اعتراضات شلیک کردند و صدها مرد، زن و کودک را کشتند و هزاران نفر را مجروح کردند. همچنین، هزاران نفر به‌طور خودسرانه بازداشت و یا به‌طور ناعادلانه محاکمه شدند. زنان، دگرباشان جنسی، ملتهای تحت ستم و اقلیتهای مذهبی از تبعیض و خشونت شدید رنج میبرند. ناپدید شدن اجباری، شکنجه و سایر بدرفتاریها، از جمله از طریق محرومیت عمدی از مراقبتهای پزشکی، گسترده و سیستماتیک جریان دارد.
مجازات‌های ظالمانه و غیرانسانی، از جمله شلاق، قطع عضو و کور کردن، اعمال و یا اجرا شد. استفاده از مجازات اعدام افزایش یافت و اعدام در ملاءعام از سر گرفته شد. محاکمه ها بطور سیستماتیک ناعادلانه باقی ماندند.
یادآوری می‌کنیم که در ماه مارس ۲۰۲۳، شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، مأموریت گزارشگر ویژه ایران را تمدید کرد. همچنین شورای حقوق بشر در ماه نوامبر۲۰۲۲، یک هیئت حقیقت یاب را برای بررسی موارد نقض حقوق بشر در رابطه با قیام مردم ایران منصوب کرد.
این گزارش مینویسد که همه کارشناسان مستقل سازمان ملل و ناظران بین المللی به غیر از گزارشگر ویژه، در مورد تأثیر منفی اقدامات قهری یکجانبه بر برخورداری از حقوق بشر از ورود به ایران منع شدند.
این گزارش می افزاید که به ایران امتیاز ۲۵ از ۱۰۰ داده شده که نشانگر وضعیت نگران کننده حقوق بشر در ایران است.
ایران در زمینه اعدام‌های فراقانونی و ناپدید شدن اجباری، با مصونیت از مجازات برای جنایات مداوم علیه بشریت، مواجه است. برخی از کسانی که در این جرایم شرکت داشته‌اند، در پست‌های بالای دولت از جمله رئیس‌جمهور قرار دارند. همچنین، دیوارهای بلندی در اطراف گورهای دسته‌جمعی خاوران که گمان می‌رود بقایای چند صد قربانی در آن دفن شده، احداث گردیده که نگرانی‌هایی را در مورد امنیت این مکان ایجاد کرده است.
این گزارش در قسمت دیگری به نقض آزادی بیان پرداخته و مینویسد: «مقامات ایران رسانه‌ها را سانسور کردند. کانال‌های تلویزیونی ماهواره‌ای را مسدود کردند و از سپتامبر، اینستاگرام و واتساپ را به فهرست برنامه‌های موبایل مسدود و یا فیلتر شده و پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی اضافه کردند که شامل فیسبوک، سیگنال، تلگرام، توییتر و یوتیوب می‌شد.»
گزارش سالانه سازمان عفو بین الملل، از سال ۱۹۶۱ تاکنون هر سال به بررسی وضعیت حقوق بشر در کشورهای مختلف جهان و فعالیتهای این سازمان برای دفاع از حقوق بشر میپردازد.
