شورای سازماندهی اعتراضات کارگران غیر رسمی نفت (ارکان ثالث) در ١٢ تیرماه ١۴٠٢، فیلمی را روی صفحه تلگرام خود پست کرد. در فیلم کارگری دیده میشود که بدلیل گرمای شدید عسلویه بیهوش شده و هیچگونه کمکی از جانب شرکت به او نرسیده و کارگر دیگری در هوای داغ حدود ۵٠ درجه او را باد میزند تا شاید به هوش آید. نفتگران ارکان ثالثی راجع به آن فیلم چنین نوشتهاند: نظام بردهداری مزدی، کارفرمای فاسد نفت، پیمانکاران مفتخور، قوانین ناکارآمدی که لبه تیزش همواره بر گردن طبقه کارگر است، کارگر را مطابق با لوایح و مصوبات، دست بسته تقدیم میکند به طبقه سرمایهدار”!
طبق گزارش کارشناسان، گرمای امسال در جهان بیسابقه است. در دنیا سه کشور در میان گرمترینها خواهند بود که یکی از آنها ایران نیمهخشک میباشد. در میان ساکنان ایران نیز طبعاً فقیر نگه داشته شدهترین اقشار، بسیار بیشتر در معرض خطرهای ناشی از گرمای شدید خواهند بود. این اقشار عبارتند از کارگران بیکار، غیرماهر و کمتر ماهر و خانوادههایشان که بناچار در حاشیه شهرهای محروم از امکانات زندگی میکنند. در میان شاغلین نیز کارگرانی بیشتر در معرض خطرات ناشی از گرما خواهند بود که در فضای باز کار میکنند. کارگران، کشاورزان، پاکبانان و نفتگرانی که در گرمای ۵٠ درجه در مناطقی مثل خوزستان کار میکنند در خطر گرمازدگی شدید و حتی مرگ قرار دارند.
طبق گزارشات معدودی که رسانههای تحت سانسور منتشر کردهاند در هفتههای اخیر یک کارگر ۵٠ ساله در کارخانه آلومنیومسازی مسجد سلیمان به دلیل گرمازدگی جان خود را از دست داد. همچنین یک کارگر آجرپزی در “کوت عبدالله” خوزستان بر اثر شدت گرما جانباخت. او تنها ٣١ سال داشت. در سال گذشته نیز یکی از کارگران پالایشگاه آبادان روز پنجشنبه هفتم مردادماه ١۴٠١ بر اثر کار در گرمای شدید جان باخت. طی تابستانهای گذشته نیز چند مورد خبر درگذشت کارگران از شدت گرما در استانهای جنوبی منتشر شده است. مقامات مسئول هیچ شرایط ویژهای برای کارگران صنایع نفت، شهرداری یا دیگر کارگرانی که در فصل گرما ناچارند در محیط باز و زیر آفتاب کار کنند در نظر نگرفتهاند.
طبق قانون کار نیمبند جمهوری اسلامی هم در گرمای ۵٠ درجه و بالا باید کار متوقف شود. اما کارفرمایان هرگز از این بند قانون تبعیت نکردهاند. مدیران و بازرسان فاسد در اداره کار نیز با دادن گزارشهای نادرست معمولاً حق کارگران صدمه دیده و یا حتی حق خانوادههای کارگران جانباخته را پایمال کرده و کارفرماهای خاطی را از مجازات میرهانند.
گرما میتواند سبب بیش از ۸۵ بیماری بسیار خطرناک از جمله گرمازدگی شود. در نشریات تخصصی جهت کمک به کارگران گرمازده رهنمودهایی داده شده است. آنها نوشتهاند که کارگر گرمازده باید فوراً به محلی خنک انتقال داده شود. سپس به اورژانس خبر داده و بیمار به مرکز درمانی مناسب رسانده شود. گزارشهای متعدد و نیز فیلم منتشر شده توسط نفتگران ارکان ثالث نشان میدهد که در اکثر مراکز کاری و بویژه در بیابانها و بلندیهای محل کار نفتگران از آمبولانس، مراکز درمانی، پزشک، پرستار و نیروهای امداد خبری نیست.
ضوابط مقابله با گرما و گرمازدگی باید در مقررات مربوط به ایمنی محیط کار گنجانده شود. این امر آشکاری است که مراکز کاری در ایران، که کارگرانش زیر تیغ دیکتاتوری از داشتن هرگونه تشکل مستقل محروم نگه داشته شدهاند، به صورت یک قتل گاه تمام عیار درآمده است. روزی نیست که خبر جانباختن چند کارگر بدلیل فقدان وسایل ایمنی رسانهای نشود. یک کاربدست پزشک قانونی در ٢۶ اردیبهشتماه ۱۴۰۲ در گفتگو با ایلنا اعلام کرد که در سال ١۴٠١ یک هزار و نهصد کارگر در نتیجه سوانح کاری جان باختهاند. طبعاً آمار فوق، کارگران جانباخته عمدتاً افغانستانی و کارگرانی را در برنمیگیرد که در روستاهای دور از دسترس دچار سانحه شده و جان میبازند.
امسال گرمای شدید به خطرات سنتی و موجود در محیطهای کار افزوده شده است. گذشته از کارگران مورد اشاره حاشیهنشینان، که اکثراً از خانوادههای کارگری بوده و بویژه کودکان و نوزادانشان بیش از سایر اقشار در معرض خطر گرمازدگی هستند. ناچار کردن رژیم از طریق مبارزه برای تامین وسایل و امکانات ایمنی در مقابل گرما، در کنار سایر امکانات ایمنی یکی از اولویتها بوده و لازم است کارگران آنرا در صدر مطالبات خود قرار دهند.