در روز طبیعت با طبیعت مهربان باشیم!
سیزدهمین روز فروردین ماه روز طبیعت (سیزده بدر) نامگذاری شده است. روزی است که بسیاری از خانوادهها از خانهها بیرون رفتە و دامن طبیعت میروند تا آخرین روز تعطیلات نوروزی را در طبیعت و در کنار همدیگر و در جوار گیاه و آب بگذرانند.
سالهاست که تخریب محیطزیست در روز طبیعت یکی از دغدغههای فعالان و دوستداران محیطزیست است، به نحوی که روز طبیعت در برخی نقاط با تصاویری از انبوه زبالههای رها شده، درختان شکسته و مراتع سوخته پایان میپذیرد. این درحالی است که طبیعت تنها سرمایه همگانی ما انسانها است و همهی ما باید برای حفظ آن تلاش کنیم و برای تفریح چند ساعته، طبیعت و محیطزیست را به تباهی نکشانیم.
هر یک از ما باید این را وظیفه خود دانسته و زبالههای خود را جمعآوری و تفکیک کنیم.
با توجه به اینکه وارد فصل بهار و فصل گلدهی گیاهان میشویم بهتر است در روز طبیعت محل اسکانی را انتخاب کنیم که از پوشش گیاهی کمتری برخوردار باشد تا هم خطر آتشسوزی کاهش یابد و هم از محیط زندگی گونههای جانوری فاصله داشته باشیم و با تولید سر و صدا باعث آزار حیوانات نشویم. بهتر است که در طبیعت آتش روشن نکنیم و در صورت نیاز به آتش از زغال آماده استفاده کنیم. شاخهی درختان را نشکنیم تا به محیط زیست آسیب وارد نکنیم و همچنین هنگام ترک محل اسکان از خاموش شدن آتش اطمینان کافی حاصل کنیم و موجبات آتشسوزی را فراهم نکنیم.
یک عامل حیاتی و مهمی که رعایت آن ضروری است، جمعآوری و تفکیک زبالههاست چرا که زبالههایی همچون شیشه، بطری آب معدنی و… در طبیعت هم سبب انعکاس نور خورشید و آتشسوزی میشود و هم موجب آلودگی محیط میشود و در طول زمان جمعآوری و یا تجزیه آنها با دشواری همراه است و در بسیاری از موارد این آتشسوزیها سطح گستردهتری را در بر میگیرند. بنابراین داشتن کیسه زباله برای جمعآوری زبالهها الزامی است.
ترویج فرهنگ کاشت نهال به جای سبزه:
نکته قابل توجه دیگر رهاسازی سبزه در رودخانهها است زیرا رها کردن سبزهها در طبیعت نیز از جمله دیگر عادات اشتباه ما در ایام عید است. سبزههای رها شده در طبیعت بهعنوان گونهای هرز و مهاجم تلقی میشوند و تا زمانیکه تجزیه نشوند حیات سایر گونههای گیاهی را تهدید میکنند. بعد از ایام نوروز و در روز طبیعت (سیزده بدر) مردم سبزهها را در رودخانهها، دشتها و حتی خیابانها رها میکنند که علاوه بر اینکه چهره نازیبایی برای طبیعت ایجاد میکند موجب گرفتگی معابر آب نیز میشود. رها کردن سبزهها در جوی آب و حتی جنگل و پارک و… نیز کار درستی نیست و میتواند سبب آبگرفتگی معابر شود. اما راه حل مناسبی که برای کاهش میزان سبزهها و آسیبهایی که وارد میکنند وجود دارد جایگزین کردن کاشت نهال به جای سبزه است و میتوانیم به جای کاشت سبزه، کاشت نهال را به فرهنگی خوب و پسندیده تبدیل کنیم.
کاشت نهال علاوه بر حفاظت از آب و تثبیت خاک موجب تولید اکسیژن شده و به حفظ طبیعت کمک میکند.
ماهی های قرمز را در آبهای آزاد رها نکنیم:
پیشنهاد دیگری که برای محافظت از گونههای بومی و محیط زیست وجود دارد، پرهیز از رها کردن ماهی های قرمز در رودخانهها و آبهای آزاد است چرا که ماهی قرمز گونهای غیر بومی است که بهصورت عمدی یا تصادفی به دلیل فعالیتهای انسانی به خارج از محدوده طبیعی خود وارد میشود و درصورتیکه بتواند خود را با شرایط جدید محیطی سازگار کند، تولید مثل میکند و جمعیتهای پایداری را تشکیل میدهد. درنتیجه اینها گونه غیربومی مانند ماهی قرمز در محیط جدید مستقر میشود و تبدیل به گونهای مهاجم خواهد شد. رها کردن ماهی قرمزها درآبهای آزاد میتواند برای سایر آبزیان بسیار خطرناک باشد.
یکی از خصوصیات مهم در زمینه تولید مثل ماهی قرمز، وقوع پدیده مادهزایی در اینگونه است، بهطوریکه ماهی ماده میتواند بدون حضور ماهی نر و با استفاده از اسپرم ماهیان نر تخمکهای خود را بارور کند، همین امر سبب میشود که ماهی قرمز بهسرعت در محیطهای وارد شده جمعیتهای پایداری را تشکیل دهد و تبدیل به گونهای مهاجم شود.