
امروز جمعه ۲۶ بهمن روز کومهله است. کومهله که اکنون چهل و ششمین سال آغاز فعالیت علنی آنرا جشن میگیرد. ۵۵ سال قبل در متن شرایط اجتماعی تحولیافته جامعه ایران، توسط جمعی از مبارزین انقلابی، که عمدتاً در دانشگاههای ایران تحصیل میکردند، بنیانگذاری شد. کومهله در شرایطی تشکیل شد که فروپاشی نظام فئودالی و تسلط مناسبات سرمایهداری در فاصله ده سال، بافت اجتماعی شهرها و روستاهای ایران را به سرعت عوض کرده بود. میلیونها رنجبری که سهمی از اصلاحات ارزی رژیم شاه نبرده بودند، همراه با میلیونها دهقان فقیری که توانایی پرداخت اقساط زمینهایی را که میبایستی به اربابان سابق پرداخت میکردند، نداشتند، به شهرها روی آوردند و به امید یافتن کار و بهرمندی از امکانات شهری در حاشیه شهرها، در “حلبی آبادها و مجبور آبادها” سکنی گزیدند. بدین ترتیب آنها به نیروی کار ارزان بنگاههای سرمایهداری جدید تبدیل شدند. رشد این طبقه اجتماعی و تمرکز آن در شهرها سیمای سیاسی جامعه را نیز دگرگون ساخت. همه مسائل اجتماعی، تحتالشعاع این تحولات قرار گرفتند. تضادهای جدیدی سرباز کردند. مردم تهیدست در حاشیه شهرها، خواهان سرپناه مناسب و خدمات اولیه شهری بودند، جدال کارگران در کارگاهها، کارخانهها و مراکز کار با صاحبان قدرت و ثروت، بر سر ابتداییترین حقوق خود، بر سر بهرهمندی از امکانات زندگی شایسته انسان به وسعت همه ایران در جریان بود. چنین شرایطی پاسخ شایسته خود را میطلبید.
هستههای اولیه کومهله مرکب از روشنفکران انقلابی که سوسیالیسم علمی و دانش مارکسیستی را راهنمای فعالیت خود قرار داده بودند و با زندگی و مبارزاه کارگران و زحمتکشان همدلی داشتند، تلاش کردند تا با متشکل شدن در یک سازمان سیاسی در حد توان خود به نیازهای مبارزاتی آن دوره جواب دهند. جهتگیری فعالین کومهله از همان آغاز پیوند خوردن با زندگی و مبارزه کارگران و اقشار فرودست جامعه بود. کم نبودند فعالین کومهله که کاروانهای کارگران کوردستان را تا معدنهای سمنان و دامغان، تا باراندازهای بندرعباس، تا اهواز و آبادان، تا کرمان و رفسنجان، تا تهران و اصفهان همراهی میکردند و دوش بدوش آنان کار میکردند و در میانشان بذر آگاهی میپاشیدند؛ آنان را با ریشه درد و رنج و مصیبتهای دنیای سرمایهداری و راه رهایی از ستم و استثمار آشنا میکردند؛ اعتصابات و مبارزاتشان را سازمان میدادند و رهبری میکردند. با چنین پیشینهای از ۹ سال فعالیت در شرایط حاکمیت دیکتاتوری رژیم پهلوی بود که کومهله پا به دوره انقلابی سال ۱۳۵۷ گذاشت. کادرها و فعالین صفوف کومهله به سرعت در بین زحمتکشان و مردم آزادیخواه، به چهرههای سرشناس پیشرو و مورد اعتماد مردم بپاخاسته و رهبر مبارزات تودهای در همه شهرها و مناطق کوردستان تبدیل شدند.
روز ۲۳ بهمن سال ۱۳۵۷رفیق محمدحسین کریمی از بنیانگذاران کومهله در حالیکه قیام مردم شهر سقز علیه نهادهای سرکوبگر رژیم شاه را رهبری میکرد، هدف گلوله افراد مسلح رژیم شاه قرار گرفت و در روز ۲۶ بهمن با دلی آکنده از عشق به رهایی کارگران و زحمتکشان جانباخت. در همین روز کومهله آغاز فعالیت علنی خود را اعلام کرد. در فاصله زمانی کوتاهی هزارن تن از کارگران و زحمتکشان و مبارزین انقلابی به صفوف کومهله پیوستند. رهبران کومهله به خمیرمایه یک جنبش عظیم اجتماعی در سراسر استانهای کوردنشین غرب ایران تبدیل شدند. آوازه عروج یک جنبش سوسیالیستی در کوردستان از مرزهای این منطقه فراتر رفت و شمار زیادی از فعالین کمونیست از سرتاسر ایران به صفوف این تشکیلات روی آوردند.
رهبران و فعالین کومهله برای تودههای کارگر و زحمتکش، چهرههای ناشناختهای نبودند. همان یاران قدیمی آنها، مبارزان مقاوم زندانهای رژیم شاه، فعالین و مبارزین جنبشهای کارگری و دهقانی، رهبران با نفوذ تودههای وسیع مردم و رهبران مبارزه دوران قیام و شورش آنها بودند. کومهله بعد از سقوط رژیم شاه در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، سازماندهی مبارزات همگانی و تودهای، رهبری مقاومت در مقابل یورش ضدانقلابی جمهوری اسلامی، مقاومت در برابر مرتجعین محلی، دفاع از منافع کارگران و زحمتکشان و زنان ستمدیده جامعه را در سرلوحه فعالیت خود قرار داد.
آنچهکه پس از قیام ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، سرنوشت این تشکیلات را با سرنوشت میلیونها انسان ستمدیده و تشنه رهایی گره زد، مقاومت کومهله در مقابل دشمنان رنگارنگ کارگران و زحمتکشان بود. دفاع از دهقانان در برابر مالکان، دفاع از زحمتکشان روستا در مصادره اراضی، دفاع از زنان در برابر ارتجاع حاکم و فرهنگ و سنتهای پوسیده مردسالارانه، دفاع از کارگران در برابر سرمایهداران، دفاع از مسلح ماندن مردم و تلاش برای مسلح کردن زحمتکشان، تشکیل و ایجاد جمعیتهای دموکراتیک، تشکیل شورای شهر سنندج که وجود خود را رسماً به دولت موقت
تحمیل کرد، تشکیل شوراهای محلات (بنکهها)، تشکیل اتحادیه دهقانان، شوراهای زنان و دانشآموزان از جمله عرصههای فعالیت کومهله در این دوره است. سازماندهی حرکت تودهای بزرگی چون کوچ تاریخی مردم شهر مریوان و سازماندهی دیگر تظاهرات و راهپیماییها که نماد دخالت دادن مستقیم مردم در مبارزه سیاسی بودند، موجب شدند تا کومهله بتواند بعد از یورش نظامی رژیم اسلامی نیز پرچمدار مقاومت تودهای و مسلحانه مردم کوردستان در مقابل یورش نیروهای اشغالگر و سرکوبگر جمهوری اسلامی گردد. هجوم رژیم تازه به قدرت رسیده به کوردستان با مقاومت جانانه مردم و نیروهای پیشمرگ درهم شکسته شد. پس از آزاد کردن شهرها در آبان ۱۳۵۸رژیم به زانو درآمد و ریاکارانه به مذاکره تن داد. قاطعیت و کاردانی کومهله در مذاکرات با رژیم در جهت حفظ منافع جنبش و منافع کارگران و زحمتکشان و گسترش دمکراسی، سازماندهی هر چه وسیعتر فعالیتهای آگاهگرانه در فاصله دو لشکرکشی رژیم به کوردستان، بار دیگر توانایی کومهله در بسیج تودهها و در رهبری مبارزات انقلابی مردم کوردستان را بخوبی نشان داد.
امروز کومهله با تمام توان میکوشد که امر جنبش و مقاومت انقلابی مردم کوردستان را به مبارزات رهاییبخش طبقه کارگر و مردم هم سرنوشت ستمدیده و محروم در سطح سراسری پیوند دهد. بدون شک کومهله به مثابه یک سازمان کمونیستی همراه و همدوش با مبارزات تودههای استثمار شده و تحت ستم مردم کوردستان، این راه را تا به آخر و تا رسیدن به فردای پیروزی با سربلندی ادامه خواهد داد.