امروز جمعه شانزده آذر روز دانشجو است. امروز درست هفتاد و یک سال از روزی که نیروهای گارد شاهنشاهی به دانشگاه تهران ریختند تا تظاهرات مسالمت‌آمیز دانشجویان را علیه کودتای ارتجاعی محمدرضا شاه و سازمان‌های جاسوسی غربی سرکوب کنند، می‌گذرد. تهاجم مسلحانه مزدوران تا دندان مسلح رژیم شاه در مقابل دانشجویان مبارزی که تنها سلاحشان مشت‌های گره کرده و گلوهای پر از فریاد آزادی بود، در دانشکده فنی دانشگاه تهران به جانباختن سه دانشجو به نام‌های مصطفی بزرگ‌نیا، احمد قندچی و شریعت رضوی منجر گردید. از آن روز تاکنون ۱۶ آذر به نماد جنبش دانشجویی تبدیل شده است.
تاریخ این سال‌های سپری شده، در عین حال تاریخ افت و خیزهای جنبش دانشجویی است. در تمام دوران حاکمیت رژیم پادشاهی و اسلامی، جز در مقطع کوتاهی که اصلاح‌طلبان حکومتی در راس جنبش دانشجویی قرار گرفتند، دانشجویان چپ و سوسیالیست همواره موتور محرک اعتراضات و مبارزات انقلابی دانشجویان و انعکاس خواست‌های مبارزاتی و رادیکال درون جامعه بودەاند. در تمام طول دهه‌های ۴۰ و ۵۰ شمسی، جنبش دانشجویی بستر اصلی شکل‌گیری جریانات رادیکال چپ هوادار سوسیالیسم بود. بسیاری از فعالین و رهبران احزاب و سازمان‌های سیاسی مبارز، رادیکال و کمونیست از دانشگاه‌ها فارغ‌التحصیل و طی دورانی از فعالین جنبش دانشجویی بودەاند. مقاوم‌ترین زندانیان سیاسی و تسلیم‌ناپذیر در حکومت‌های سلطنتی و اسلامی از میان دانشجویان برخاسته‌اند.
یک سال از برقراری حاکمیت رژیم اسلامی نگذشته بود که تهاجم وحشیانه رژیم تازه به قدرت رسیده و اوباش حزب‌اللهی به دانشگاه‌ها آغاز شد. صدها استاد پیشرو مبارز و هزاران دانشجو اخراج شدند. دانشگاه به مدت دو سال به تعطیلی کشیده شد، تا با طرح ارتجاعی «وحدت حوزه و دانشگاه» دوباره بازسازی شوند. پس از بازگشایی برای سال‌ها دانشگاه‌ها به میدان تاخت و تاز بازوهای دانشجویی باندهای رژیم و بویژه اصلاح‌طلبان حکومتی تبدیل گردید. مقاومت و سرکوب خونین این حرکت به پاره شده توهم بخش‌هایی ازجنبش دانشجویی منجر گشته و به قطبی شدن این جنبش منتهی گردید. شکست جنبش سبز، شکست آخرین تلاش بازوهای اصلاح‌طلبان رانده شده از حکومت در جنبش دانشجویی بود.
بعد از قطع امید اکثریت مردم ایران از مکانیسم‌های رای و انتخابات برای تغییر وضع موجود و گذر از فریبکاری‌های اصلاح‌طلبان حکومتی، دانشجویان همراه و متحد جنبش کارگری، معلمان، ملیت‌های تحت‌ستم، زنان و روشنفکران، نقش پیشروی در ادامه روند کلی مبارزه در ایران داشته‌اند. جنبش دانشجویی در خیزش‌های دی‌ماه ۹۶ و آبان‌ماه ۹۸ نقش کاملاً انقلابی و آگاه‌گرانه‌ای در دفاع از خواسته‌ها و مطالبات توده‌های کارگر و زحمتکش داشتند. شعار «اصلاح طلب، اصولگرا، دیگر تمومه ماجرا» از دل مبارزات جنبش دانشجویی بیرون آمد. دانشجویان از همراهان ثابت قدم جنبش «جنبش انقلابی ژینا» بودند. و در این راه متحمل بیشتر ضربات و سرکوب وحشیانه شدند.
در شرایط کنونی که از گوشه و کنار این جامعه، فریاد اعتراض و مبارزه بلند شده است، در شرایطی که ابعاد مبارزات کارگران رو به گسترش است، در شرایطی که زنان آزاده این جامعه در عرصه‌های مختلف در مقابل ارتجاع اسلامی سینه سپر کرده‌اند، معلمان، بازنشستگان، کارگران، محرومان و ستمدیده‌گان به دادخواهی برخاسته‌اند، در چنین شرایطی بطور طبیعی باید انتظار داشت که جنبش دانشجویی نیز، که از تجربه و سنت‌های مبارزاتی ارزنده‌ای برخوردار است، خود را با فضای عمومی جامعه و مطالبات و خواسته‌های حق‌طلبانه محرومان و ستمدیدگان هماهنگ سازد.
ضمن گرامی‌داشت یاد و خاطرە دانشجویان جانباختە در ١۶ آذر ١٣٣٢، به رزمندگی و فداکاری تمام فعالین و مبارزین انقلابی و کمونیست جنبش دانشجویی درود می‌فرستیم و زحمات و جانبازی‌های آنان را ارج گذاشتە و گرامی می‌داریم.
