در روزهای پایانی سپتامبر ۲۰۲۵، تصاویری از دریای مدیترانه به سرعت در رسانه‌های جهانی منتشر شد که نمایانگر فصل تازه‌ای از مقاومت بشردوستانه در برابر محاصره غزه بود. سربازان اسرائیلی با کلاه ایمنی و دوربین دید در شب، به عرشه کشتی‌هایی می‌پریدند که مسافرانشان با دستان بالا گرفته و جلیقه نجات در کنار هم ایستاده بودند. در میان آنها، گرتا تونبرگ، فعال محیط‌زیست سوئدی، نشسته بود، چهره‌ای که حالا نماد همبستگی جهانی با فلسطین شده است.
نیروهای اسرائیلی ۳۹ قایق از «کاروان دریایی جهانی سمود» را در حدود ۷۰ مایلی غزه متوقف کردند. این بزرگترین ناوگان کمک‌رسانی در تاریخ بود که بیش از ۵۰۰ فعال سیاسی و مدنی، نماینده مجلس و وکیل از سراسر جهان را در بیش از ۴۰ کشتی گرد هم آورده بود. هدف ساده بود، شکستن محاصره دریایی غزه و تحویل دارو و غذا به منطقه‌ای که از دسامبر ۲۰۲۴، گذرگاه‌هایش به طور کامل بسته شده است.
توقیف کاروان واکنش‌های شدید دیپلماتیک را برانگیخت. ترکیه این اقدام را «عملی تروریستی» خواند و دادستانی استانبول تحقیقاتی را درباره بازداشت ۲۴ شهروند ترکیه آغاز کرد. گوستاوو پترو، رئیس‌جمهور کلمبیا، پس از بازداشت دو کلمبیایی، تمام هیئت دیپلماتیک اسرائیل را اخراج و قرارداد تجارت آزاد با این کشور را فسخ کرد. مالزی نیز اعلام کرد که ۲۳ شهروندش بازداشت شده‌اند و اقدامات اسرائیل را محکوم کرد. اعتراضات خیابانی در ایتالیا، کلمبیا، یونان، ایرلند و ترکیه برپا شد. اتحادیه‌های کارگری ایتالیا فراخوان اعتصاب عمومی دادند.
کاروان سمود آخرین حلقه از زنجیره‌ای طولانی از تلاش‌های دریایی برای شکستن محاصره غزه است. از سال ۲۰۰۸، «جنبش غزه آزاد» کشتی‌هایی چون «غزه آزاد» و «لیبرتی» را به این نوار ساحلی فرستاد. اما تصویر کشتی «ماوی مرمره» در ۲۰۱۰ در حافظه جهانی ماندگار است، زمانی که کماندوهای اسرائیلی در آب‌های بین‌المللی ۹ فعال را به قتل رساندند. حمله اسرائیل به کشتی ماوی مرمره، بخشی از “ناوگان آزادی غزه” بود و با شعار «مسیر ما فلسطین، محموله‌مان آزادی است»، به غزه کمک‌های بشردوستانه حمل می‌کرد. در ماه‌های اخیر، کشتی‌های «مادلین» و «هندل» نیز قبل از رسیدن به غزه توقیف شدند. محموله‌هایشان، که شیر خشک، آرد، برنج و داروهای حیاتی،بود ضبط گردید. اکنون کاروان سمود، با بیش از ۵۰ قایق از کشورهای مختلف، بزرگترین مأموریت همبستگی دریایی را تشکیل می‌دهد.
خط ساحلی ۴۰ کیلومتری غزه در مدیترانه باید شریان حیاتی طبیعی این منطقه برای تجارت و ارتباط با جهان باشد، اما دولت اسرائیل این آب‌ها را نظامی کرده و ماهیگیران را از رفتن فراتر از چند مایل دریایی بازمی‌دارد.
برخلاف کاروان‌های زمینی که باید از ایست‌های بازرسی عبور کنند یا کمک‌های هوایی که اسرائیل اجازه آن را نمی‌دهد، دریا تنها مسیر عملی برای مداخله انسان‌دوستانه مستقل باقی مانده است. دقیقاً به همین دلیل است که اسرائیل با تمام توان از آن دفاع می‌کند و دقیقاً به همین دلیل است که کاروان‌های دریایی اهمیت استراتژیک دارند.
کاروان‌های دریایی اسرائیل را بر سر دوراهی قرار می‌دهند. اجازه عبور، به معنای پذیرش عدم مشروعیت محاصره است؛ توقف خشونت‌آمیز، به معنای افشای وحشیگری رژیم در برابر دید جهان است. وزارت امور خارجه اسرائیل این مأموریت را «نمایشی تحریک‌آمیز» خواند، اما مشارکت کشورهایی چون اسپانیا و ایتالیا که کشتی برای اسکورت ناوگان فرستادند، نشان می‌دهد که این تلاش صرفاً یک اقدام نمادین نیست.
در غزه، بیش از ۶۶ هزار فلسطینی، که اکثراً زنان و کودکان هستند،از مهر ۱۴۰۲ تاکنون در حملات اسرائیل کشته شده‌اند.
کاروان سمود قدرتمند است، اما محدود. مردم غزه نه تنها به همبستگی، بلکه به نان، آب، دارو و امنیت نیاز دارند. کاروان‌های دریایی به ناکارآمدی سیستم بین‌المللی اشاره می‌کنند که در مسئولیت‌پذیر کردن اسرائیل شکست خورده است. تونی لا پیچیرلا، کنشگر ایتالیایی در کاروان، گفت: «این فقط درباره ما نیست. این یک جنبش با صدها نفر در دریا و میلیون‌ها نفر در خشکی است و تا زمانی که محاصره شکسته شود، قابل توقف نیست».
تاریخ کاروان‌های دریایی غزه نشان می‌دهد که مقاومت همیشه راهی پیدا می‌کند. این کشتی‌ها، که اغلب در مقایسه با ناوگان جنگی اسرائیل کوچک و شکننده هستند، وجدان اخلاقی بشریت را تجسم می‌بخشند. آنها ممکن است محموله خود را تحویل نداده باشند، اما پیامی را حمل کرده‌اند که جهان نمی‌تواند نادیده بگیرد: غزه تنها نیست و محاصره هرگز عادی‌سازی نخواهد شد. چالش حالا این است که این حرکت نمادین و اخلاقی را به تغییر سیاسی و مادی تبدیل کنیم. بدون آن، کاروان‌های دریایی تنها نمادهای شجاعت در برابر قساوت باقی خواهند ماند، قدرتمند، اما برای توقف ماشین سرکوب ناکافی.
مسئولیت بر عهده جامعه بین‌المللی است که نه تنها اعتراض کند، بلکه برای جلوگیری از ادامه فاجعه انسانی در غزه، اقدامی قاطع و عملی انجام دهد.
