جمهوری اسلامی روز یکشنبه دوم دی‌ماه ۱۴۰۳، روز میلاد فاطمه، دختر محمد و خدیجه، را “روز مادر” نام‌گذاری کرده است. این در حالی است که مادران در ایران یکی از اهداف سیاست سرکوب جمهوری‌اسلامی هستند و این ریاکاری و دورویی رژیم نمی‌تواند رنج‌ها و ستمی را که بر مادران داغدیده ایران می‌رود و نیز مبارزات طولانی و پُرهزینه آن‌ها را طی ۴۵ سال اخیر پوشیده بدارد. آن‌چه تحت حکومت اسلام بر اکثر مردم ایران و از جمله زنان و مادران رفته داستان استخوان‌سوزی است که همگان با آن آشنا هستند.
مبارزات دسته جمعی مادران از سنندج در دهه ۶۰ خورشیدی و با نام «مادران پیشمرگ کومەله» آغاز شد. آنان، ترکیبی از مادران پیشمرگ جانباخته، مادران زندانیان سیاسی و مادران فعالین پیشمرگ بودند که بخش بزرگی از آن‌ها که با دیدارهای خود در یک پوشش طبیعی تماس‌ها و ماموریت‌های تشکیلاتی را انجام می‌دادند.
پس از آن نام مادران خاوران بر سر زبان‌ها افتاد. این عزیزان مادران سربلند هزاران زندانی سیاسی انقلابی و مبارزی بودند که به فرمان خمینی طی دو ماه در زندان به دار آویخته شدند و در گورهای دسته جمعی دفن گردیدند.
بعد از آن‌ها “مادران پارک لاله’ به صورت یک سازمان رزمنده به صفوف مبارزات آزادی‌خواهانه و ضدجمهوری اسلامی پیوستند. آن‌ها مادران جانباختگانی هستند که در خیزش توده‌ای ۱۳۸۸ جانباختند. این مادران مبارز در پارک لاله تهران گرد می‌آمدند و همیشه با حملات ددمنشانه مزدوران رژیم روبرو می‌شدند و به همین جهت به عنوان مادران پارک لاله شهرت یافتنتد. خواست‌های اعلام شده این مادران در واقع خواست همه مادران داغدیده ، دادخواه و مبارز ایران بود. آن‌ها خواهان: «آزادی بدون قید و شرط تمامی زندانیان سیاسی و عقیدتی، لغو مجازات اعدام و پایان دادن به هرگونه حذف فیزیکی، شکنجه، محاکمه و مجازات آمران و عاملان تمامی جنایت‌های صورت گرفته توسط مسئولان جمهوری اسلامی ایران از ابتدا تا به امروز در دادگاه‌هایی علنی، عادلانه و مردمی، برخورداری از آزادی بیان، اندیشه، قلم بدون قید و شرط، برخورداری از آزادی پوشش و حق کنترل بر بدن بدون قید و شرط، برخورداری از حق اعتراض، اعتصاب، تجمع، تشکل، سازمان و احزاب مستقل، برخورداری از برابری حقوق شهروندی و رفع هرگونه تبعیض و جدایی دین از حکومت هستند».
در ژوئن سال ۲۰۲۳ « انجمن مادران دادخواه آبان ۹۸» اعلام موجودیت کردند. هدف از تشکیل این انجمن «یادآوری جنایات رخ داده در آبان ۹۸، مستندسازی و تشکیل پرونده برای دادخواهی آن قتل‌عام» اعلام شده است. در یازدهم ژوئن ۲۰۲۳ مادران دادخواه در کوردستان، در ادامه مبارزات طولانی مدت خود علیه رژیم با پخش یک اطلاعیه به عنوان: «مادران انقلاب»، تشکل جدید خود را به مثابه بخشی از مادران «انقلاب ژینا» اعلام کردند. ماه‌منیر مولائی‌راد، مادر شجاع، آگاه و مبارز کیان پیرفلک و از رزمندگانی بود که در این دوره درخشید.
مادران بلوچ بعد از کشتار موسوم به جمعه خونین زاهدان، ظهور کردند. در آبان همان‌سال “مجمع مادران پیشرو” با یک بیانیه اعلام موجودیت کرد و تاکنون چندین اعلامیه منتشر کرده‌اند. آن‌ها جمعی از مادران دانش‌آموزان از مدارس و شهرهای مختلف ایران و شرکت کننده در خیزش انقلابی ژینا هستند.
مادران دادخواه در تشکل‌هایی که از آن‌ها نام برده شد در تازه‌ترین اقدام خود روز جمعه سی‌ام آذرماه ۱۴۰۳، شب یلدا (جشن طولانی‌ترین شب سال) به عنوان یک سنت مبارزاتی به صورت خانوادگیِ فردی و یا دسته جمعی بر سر مزار فرزندان جانباخته‌شان گرد آمدند. و علی‌رغم تهدیدات ماموران مزدور رژیم که در محل حاضر شده بودند، مزار عزیزان خود را را گلباران کردند. در این گردهمایی‌ها مادران، پدران، خویشاوندان و دوستداران در سخنرانی‌ها بر تداوم آرمان‌های مبارزاتی و انقلابی جانباختگان تاکید کردند.
آکسیون‌های مبارزاتی رو به افزایش مادران دادخواه در کنار اقدامات مبارزاتی زنان آزادپوش به صورت خاری در چشم جمهوری اسلامی و سخنگویان وی نشانه‌ای از کاهش چشم‌گیر اقتدار این رژیم در نزد مردم مبارز ایران است.
