امروز شنبه ۵ اکتبر، برابر با ۱۴ مهرماه، روز جهانی معلم است. این روز در سال ١٩٩۴ توسط سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی سازمان ملل (یونسکو) و سازمان جهانی کار (آی ال او) به عنوان روز جهانی معلم نامگذاری شد. هدف از اعلام چنین روزی “بها دادن به معلمان، قدردانی از آنها و بررسی مشکلاتشان در سراسر دنیا” اعلام شده است.
در ایران روز ۱۲ اردیبهشت روز معلم نامگذاری شده است. از نظر معلمان مبارز مناسبت آن جانباختن ابوالحسن خانعلی معلم ۲۹ ساله دروس فلسفه و زبان عربی بود که روز ۱۲ اردیبهشت سال ۱۳۴۰ با گلوله اسلحه رئیس کلانتری بهارستان جانباخت. در آن روز هزاران معلم در اعتراض به پایین بودن میزان حقوقشان در مقابل مجلس شورای ملی تجمع کرده بودند. اما از نظر رژیم مناسبت روز ایرانی معلم به ترور مرتضی مطهری از آخوندهای نظریه پرداز رژیم اسلامی مربوط میشود که روز ۱۱ اردیبهشت ۱۳۵۸ به دست گروه فرقان در تهران ترور شد و خبر آن با یک روز تاخیر اعلام شد.
بر اساس آمارهای یونسکو یک سوم معلمین در جهان زیر خط فقر زندگی میکنند. این در حالی است که سرمایهداران دانش را چون کالایی میفروشند و از قبَل زحمات معلمان سودهای نجومی به جیب میزنند. روز جهانی معلم برای کارگران آگاه نیز یادآور بیحقوقیهای تحمیل شده به همه زحمتکشان جامعه، ارج نهادن مبارزات آنها علیه این بیحقوقیها، بازنگری دستاوردهای آنان و ضرورت دفاع از مطالباتشان میباشد.
از آنجاییکه اولین جرقههای اندیشیدن، در مدارس زده میشوند و شکوفا میگردند، جهان امروز بیش از هر زمان دیگری به معلمانی متخصص، آسودهخیال، کمدغدغه و با روحیه متعالی انسانی، نیازمند است. اما آیا در جامعه ایران حرمت و منزلت معلم آنگونه که شایسته است، حفظ میشود؟ آیا به معلمان که از اقشار زحمتکش جامعهاند، چنان توجهی میشود که بیغَم از نیازهای مادی به تقویت و ارتقاء دانش و دانستنیهای خویش بپردازند؟ واقعیات زندگی روزمره معلمان، بیانگر این است که بیشتر معلمان بیش از آنچه که میباید به فکر ارتقاء دانش و آگاهی خود باشند، اجباراً به دنبال یافتن کار دوم و سوم هستند. بیش از سه چهارم معلمان ایران زیر خط فقر زندگی میکنند و بقیه نیز با داشتن شغل دوم و سوم و بهرهبرداری از درآمد همسر خانوادهشان، خود را از زیر خط فقر بیرون کشیدهاند. در کنار این دسته از معلمان زحمتکش، مجموعهای از جاسوسان و تربیت شدگان رانتخوار حوزههای ضد علمیه حضور دارند که مسئول اجرای طرحهای ضدفرهنگی و تحقیرآمیز رژیم در مراکز آموزشی هستند. وضعیت معیشت معلمان بازنشسته به مراتب اسفبارتر است، معلمان بازنشسته که دوران جوانی و میانسالی، توان خود را با حقوق ناچیز و تحمل همه این سختیها در خدمت به امر آموزش و پرورش در این کشور صرف کردهاند، در دوران کهن سالی بجای برخورداری از آرامش و آسایش، در نهایت تنگدستی زندگی میکنند.
اما مشکلات زندگی این بخش محروم جامعه، تنها در این خلاصه نمیشود که از یک زندگی شایسته برخوردار نیستند، بلکه به آنان تحمیل میشود که مروج آموزش و پرورشی هم باشند که عمیقاً با خرافه و ارتجاع درهم آمیحته است. یکی از رنجهای بزرگ معلمان شریف و مبارز، نفوذ مذهب در امر آموزش و پرورش است. معلمان ایران محکوماند که از نزدیک شاهد اجرای طرحهای ارتجاعی رژیم در مراکز آموزشی از جمله جداسازی جنسیتی، چنین شرایطی است که تن معلم را خسته و فرسوده و روانش را پریشان و آزرده میسازد.
معلمان زحمتکش و محروم در ایران، انسانهای شریفی هستند که خواستههای عادلانهای دارند و شایسته گستردهترین و پیگیرترین پشتیبانی هستند. جمهوری اسلامی به جای رسیدگی به خواستههای برحق آنان، با زندانی کردن و اخراج به این خواستهها پاسخ میدهد. هم اکنون دهها معلم مبارز در زندانهای سراسر ایران به بند کشیده شدهاند.
با این همه علیرغم فشارها و سرکوبگریها، مبارزه معلمان برای تحقق خواستههای برحق و عادلانهشان، برای آزادی همکارانشان بدون وقفه ادامه دارد. در سالهای اخیر جنبش معلمان و فرهنگیان ایران، بر محور خواستهای آزادی معلمان زندانی، لغو سیاست خصوصیسازی آموزش و پرورش، رسمی شدن معلمان حقالتدریسی، پیش دبستانی و شرکتی که با واسطه شرکتهای پیمانکاری برای آموزش و پرورش کار میکنند، افزایش حقوق، پرداخت حقوقهای معوقه، آزادی تشکل و فعالیتهای صنفی، در مقیاس تودهای و گستردهای ادامه یافته است. دستگیریها، اخراجها، ایجاد محدودیتهای شغلی و غیره معلمان را مرعوب نکرده و از پیگیری خواستهها باز نداشته است.
روز جهانی معلم را به همه معلمان مبارز، زحمتکش و دلسوز شاد باش میگوییم و اطمینان داریم که جنبش کارگری و جنبش معلمان در یک صف متحد، همراه با همه زحمتکشان، محرومان و ستمدیدگان این جامعه، سرانجام بساط رژیم ارتجاعی و ضدمردمی جمهوری اسلامی را از صحنه سیاسی ایران جمع خواهند کرد.