مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۲ روز سوم دسامبر برابر با ١٢ آذرماه، را به عنوان روز جهانی معلولین ثبت کرد. بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی در دنیا دست کم ۱.۳ میلیارد نفر، یا ۱۶ درصد از جمعیت جهان، با معلولیت زندگی میکنند. این رقم در کشورهای در حال توسعه به نسبت بالاتر است. معلولیت به جسمی، روحی یا ذهنی تقسیم شده و آنها یا مادرزادی هستند و یا اکتسابی. جنگ و سوانحکاری از عوامل چشمگیر معلولیت اکتسابی به حساب میآیند. مثلاً هماکنون معلولین ناشی از نسلکُشی دولت اسرائیل در غزه که بخش زیادی از آنها کودگ میباشند و نیز معلولین ناشی از تجاوز دولت روسیه به اکراین به صورت غذاب وجدان شدیدی برای انسانهای بیدار، مبارزان صلحطلب و ضدجنگ در جهان درآمده است.
بهطور کلی معلولان در کشورهای جهان، که همگی تحت مدیریت صاحبان سرمایه و دولتهایشان اداره میشوند، جزو بیحقوق کترین و رنج کشیدهترین شهروندان به حساب میآیند. هرجا که راستهای افراطی، نظیر جمهوری اسلامی در غرب و شرق حاکمند، بی کحقوقی و رنج کشیدگی معلولین طاقتفرساتر میباشد.
بنا بر آمارهای رسمی جمهوری اسلامی، تنها حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر از جمعیت ایران، دارای نوعی معلولیت به رسمیت شناخته شدهاند. در مقابل تشکل مستقل “کمپین پیگیری حقوق افراد دارای معلولیت”، مشهور به “کمپین معلولان” و تاسیس شده در سال ١٣٩۵ این عدد را ۸ میلیون و ٣٠٠ هزار نفر اعلام کرده که هشتصد هزار و سیصد نفر آنها دارادی معلولیت شدید هستند. از آنجا که رژیم بر اساس سیاست ضدانسانی جوانی جمعیت آزمایشات ژنتیکی مربوط به جنین را قدغن کرده قطعاً جامعه در آینده با تعداد بیشتری معلول مادرزادی روبرو خواهد شد. قابل تاکید است که آمار “کمپین معلولان” با آمار جهانی مطابقت دارد، ولی رژیم فقط آن تعداد از معلولان را به رسمیت شناخته و اعلام کرده که از جانب سازمان بهزیستی، کمک بخور و نمیری دریافت میکنند. طبق اطلاعات “کمپین معلولان” سازمان نامبرده به شخصی با معلولیت شدید تنها ٧۵٠ هزار تومان در ماه پرداخت میکند که با آن مقدار نمیتوان یک حیوان خانگی را نیز تغذیه و اداره کرد.
هزینه معلولان چند سالی است که به طور مشخص در لایحه بودجه منظور نشده و در ردیف بودجه تامین اجتماعی گنجانده میشود. به همین جهت تشکلات مستقل دفاع از حقوق معلولان تنها با تلاش بسیار میتوانند دریابند که به هنگام صرف بودجه معلولین جسمی و روانی چه حیف و میلهایی به عمل میآید. مثلاً فعالین “کمپین معلولان” بر اساس تحقیقات مفصل دریافتند که شخصی در راس اداره بهزیستی فلان استان پول داده شده توسط خیرین، سایر امکانات و حتی زمین متعلق به معلولان را بالا کشیده است. علیرغم اطلاعرسانی کمپین مذکور، شخص خاطی در جای دیگری به پست بالاتری گمارده شد. افشاگران در مقابل از طریق پروندهسازی و حتی دستگیری از طرف اداره اطلاعات روبرو شدند. با اینحال فعالین دست از تلاش خود برای جلوگیری از دزدیدن و حیف و میل اموال و امکانات معلولان دست نکشیدهاند. برای نمونه آنها با ارائه فاکت و دلایل متقن ثابت کردند که یکی از وابستگان رژیم پول کلانی از امکانات معلولین را بالا کشیده است. در نتیجه افشاگری آنها قوه قضاییه بناچار طرف را دادگاهی کرد، اما او را فقط به مجازات ده روز حبس محکوم نمود. هماکنون شخص مورد اشاره با پول دزدیده شده و استفاده از رانت و دادن رشوه کسب و کار پردرآمد راه انداخته و در مقابل پرونده افشاگران در اداره اطلاعات سنگینتر شده است.
فقر و محرومیت معلولان مادرزادی و اکتسابی در جهان و بویژه در ایران بسیار زیاد است. گذشته از زندگی فقیرانه معلولین به دلیل متناسب نشدن خیابانها، ادارات، داروخانهها، مدارس، کتابخانهها، ورزشگاهها، مراکز خرید، کمبود شدید وسایل نقلیه متناسب برای آنها، عدم رسیدگی کافی به تقاضاها و نیازهای طبی و بهداشتی آنها، عدم دسترسی کافی آنها به شغل، تحصیلات، تفریحات و ورزش، کمبود شدید مراکز نگهداری از معلولین بویژه شدید و نظایرشان، معلولین در رنج شدیدی روزگار میگذرانند. در بعضی از مراکز موجود نیز فساد، بدرفتاری و دادن بعضی مواد غذایی، که تاریخشان به سرآمده، و نظایر آنها به صورت مصور گزارش شده و در شبکههای اجتماعی پخش شده است.
رژیم از انجام وظایفی، که به معدودی از آنها اشاره شد، شانه خالی کرده و عملاً انجام آنها را بدوش خانوادهها، خیرین، فعالان حقوق معلولین و تشکلهای مستقل انداخته است. مجلسنشینان طی سالها برای جلب نظر سازمان ملل و استفاده از بودجه کمکی آن، قوانین چندی به نفع معلولین تصویب کردهاند که تنها معدودی از آنها، آنهم تحت فشار مبارزات معلولین و فعالان آنها جامعه عمل پوشیده.
مسئولان سطح بالای به زیستی هر سال در روز جهانی معلولین مراسمهای پر خرج برگزار میکنند. برخی از آنها گاه به مراکز معدود نگهداری از آنها سر زده و عکس و تفصیلاتشان در رسانههای رسمی منتشر میشوند. سالهاست که تشکلهای مستقل معلولین اینگونه تئاترهای مشمئزکننده را تحریم میکنند. آش چنان شور شده که امسال تشکلهای رژیم ساخته نیز این شعبدهبازیها را تحریم کردند.
فعالان حقوق معلولین، مبارزین نقض عضو یافته و تشکلهای مستقل آنها سالهاست به طرزی موثر و سازمانیافته برای احقاق حقوق خود مبارزه کردهاند. تشکلهای مستقل با استفاده از این فضای مبارزاتی قادر شدهاند متشکلتر شده، از امکان اختلاس کاسته و بعضی امکانات مالی و غیره را متحقق کنند. مبارزان تامین حقوق معلولین و تشکلهای مستقل آنها تلاش کردهاند با تشکلهای مبارز دیگر و بویژه تشکلهای مستقل کارگری ارتباط گرفته و از همکاری آنها بهرهمند شوند. فعالین آگاه و رادیکال تامین حقوق معلولین به خوبی آگاهند که شرایط آنها تنها در صورت حذف جمهوری اسلامی و استقرار حکومت کارگران و زحمتکشان به صورت جدی بهبود خواهد یافت.