زنان کولبر از مراکش تا کوردستان، از پرو تا بلوچستان؛ تصویر چهار رنج مشترک در یک قاب
این تصویر مربوط به زنان کولبر در مرز مراکش با اسپانیا است. زنان کولبر ملیله، بار را به صورت بسته‌های بزرگ و حجیم از نقطه مرزی باریو چینو در خاک اسپانیا تحویل می‌گیرند و در آن طرف مرز یعنی مراکش تحویل می‌دهند.
این زنان کولبر هر روز ده‌ها کیلو بار سنگین را از نقطه‌ای در مرز اسپانیا به مراکش جابجا می‌کنند.
این زنان از بومیان شهر ملیله در این نقطه از مراکش هستند که گاهی از لقب توهین‌آمیز “زنان قاطر” برای آنان استفاده می شود، زنانی که عمدتاً به خاطر بی‌سرپرستی یا نیاز شدید مالی و یا بیماری همسرانشان به این کار طاقت‌فرسا روی می‌آورند. زنان باربر ملیله، بارها را که عمدتا بسته‌های بزرگ و حجیم هستند از نقطه‌مرزی باریو چینو در خاک اسپانیا تحویل می‌گیرند و در آن طرف مرز یعنی مراکش تحویل می دهند.
علت بوجود آمدن این شغل در این نقطه از جهان این است که تا وقتی زنان توان حمل یک محموله بار را داشته باشند، آن محموله شخصی در نظر گرفته می‌شود، به خاطر همین شکاف قانونی، صاحبان بار نیز از دادن مالیات فرار می‌کنند، به همین خاطر زنان کولبر نیز سعی می‌کنند تا آنجا که توان دارند محموله بیشتری حمل کنند که گاهی اوقات هم کار این زنان به کشیدن بار روی زمین ختم می‌شود.
از آنجایی که هر پدیده دردناک اقتصادی_اجتماعی ریشه در منطق سود و سرمایه و بازار دارد، کولبری زنان مراکش نیز از این قاعده مستثنی نیست. کار این زنان در این نقطه از جهان راهی است برای فرار مالیاتی صاحبان سودجوی بارها. بنابر قانون تا وقتی که این زنان توان حمل یک محموله بار را داشته باشند، آن محموله شخصی در نظر گرفته می‌شود و شامل مالیات نمی‌شود، به خاطر همین شکاف قانونی، صاحبان بار نیز می‌توانند به واسطەی زنان کولبر به آسانی از پرداخت مالیات فرار کنند. این مسئلە همزمان باعث می‌شود که این زنان کولبر تلاش کنند تا جایی که در توان دارند محموله بیشتری حمل کنند تا آنجا که ناچار می‌شوند بارها را با کشیدن بر روی زمین به مقصد برسانند.
این تصویر مربوط به زنان کولبر کورد در نوارمرزی کوردستان است. زنانی که با گرفتن جان در کفِ دست برای لقمه‌ای نان صخره‌ها و کوه‌های صعب العبور کوردستان را می‌پیمایند و همواره در تیررس نیروهای نظامی قرار دارند. آنها که از بدو تولد تا دم مرگ از انواع و اقسام خشونت و تبعيض رنج می‌برند. آنها که روی پای خود می‌ایستند ولی در برابر حاکمان کمر خم نمی‌کنند. آنها که بی‌ادعا کلیشه‌های جنسیتی را درهم می‌شکنند و کوه‌های طبیعت و سنت را به مبارزه می‌طلبند.
از تعداد زنان کولبر آمار دقیقی تعداد در دست نیست، ولی شمار زیادی از آنها همپای مردان در نوارمرزی کوردستان به کولبری مشغولند. زنانی با چهره‌هایی پوشیده و اغلب ناشناس که در ارتفاعات صعب‌العبور جان در کف دست و بار بر پشت می‌گذارند و به امید بازگشت با دست پر ساعت‌ها پیاده روی در راه‌های سخت و طاقت‌فرسا را تحمل می‌کنند. زنان کولبر مجبور هستند ۳۰ کیلو بار را چهار یا پنج ساعت در کوهستان‌ها حمل کنند. در بین آنها زنانی با تحصیلات عالی هم دیده می‌شوند.
گروهی از این زنان کولبر، سرپرست خانوار هستند، گروهی هم برای همراهی با همسران خود به دل کوه می‌زنند. زنانی که با پوششی مردانه زیربارهای سنگین می‌روند و در مناطق مرزی هم‌چون زنجیری همراه مردان راه را پی می‌گیرند تا گم نشوند.
بر اساس آمار حکومتی ۱۱۰ زن کولبر در روستاهای ۷ شهرستان سروآباد، بانه و کامیاران در استان کردستان و پاوه، ثلاث باباجانی، جوانرود و روانسر استان کرمانشاه شناسایی شده‌اند در حالی که آمار خیلی بیشتر از این تعداد است.
با استناد به آمار ثبت شده در کولبر نیوز تنها در سال ۲۰۲۲ میلادی ۲۵۸ کولبر در نوارمرزی کوردستان کشته و زخمی شده‌اند که از این تعداد ۴۳ نفر کشته و ۱۱۵ نفر دیگر نیز زخمی شده‌اند. در آمارهای ثبت شده در کولبر نیوز طی چند سال گذشته، گزارشی از کشته و زخمی شدن زنان کولبر ثبت نشده است.
این تصویر مربوط به زنان کولبر کشور پرو است. زمانی که گردشگران به این کشور سفر می‌کنند، آنها برای کوهنوردی همراه با راهنماهای بومی در این منطقه برنامه‌ریزی می‌کنند، بومیان وظیفه حمل غذاها، چادرها و مهیا کردن شرایط صعود از طریق مسیریابی و استقرار طناب را بر عهده می‌گیرند. حمل بارهای سنگین در زمینی خشن و چالش برانگیز که بسیار بالاتر از سطح دریاست شغل بسیار پرمشقتی محسوب می‌شود. درآمد متوسط هر یک از این کولبران برای یک سفر ۴ روزه حدود ۷۲ دلار است. تا سال ۲۰١۶ این کار تنها مختص مردان بود. این روش برای دهه‌ها ادامه داشت تا این که تصمیم گرفته شد برای بهبود وضعیت توریسم، تغییراتی در این کار ایجاد شود.
بدین ترتیب اولین آژانس گردشگری در پرو زنان کولبر را استخدام کرد. زنان کولبر کارشان را معمولاً با مخالفت یا بی‌میلی خانواده‌ها و همسرانشان انجام می‌دهند، نهایتاً خانواده‌ها بخاطر فقر مجبور به پذیرش آن می‌شوند.
بر اساس قوانینی که توسط انجمن آژانس‌های گردشگری به تصویب رسیده، زنان کولبر تنها می‌توانند بارهای تا حداکثر ۱۵ کیلوگرم را حمل کنند در صورتی که این عدد برای مردان ۲٠ کیلوگرم است. این اختلاف باعث می‌شود که زنان کولبر انتخاب‌های پرهزینه‌تری به نظر برسند زیرا گردشگران مجبورند غذا، چادر و وسایل خواب خود را با کولبران به اشتراک بگذارند که این موضوع هزینه‌های آنان را در صورت استخدام کولبرهای زن افزایش خواهد داد.
بیش از ۲۴ زن کولبر در اولین آژانس گردشگری پرویی با نام Evolution که زنان کولبر را استخدام می‌کند مشغول به کار هستند که اکثریت آنها از بومیان کوچوا هستند که قبلاً به کارهایی مانند فروش صنایع دستی در بازارچه‌ها و یا در مسیرهای کوهنوردی منطقه مشغول بودند. آژانس های دیگری نیز شروع به استخدام زنان کولبر کرده‌اند اما آژانس Evolution تنها آژانسی است که این زنان کولبر را به مسیر کوهنوردی اینکاها می‌فرستد که یکی از قدیمی‌ترین و چالش برانگیزترین مسیرهای کوهنوردی در کوهستان‌های آند پرو است.
این تصویر مربوط به زنان کولبر بلوچ در بلوچستان است. ٢٩٠ روستا از ۴۶١ روستای منطقه دشتیاری بزرگ در جنوب بلوچستان فاقد خطوط لوله کشی آب هستند و با تانکر آبرسانی می‌شوند. در این شرایط، زنان این روستاها وقتی که آب تانکرها کفاف نیازهای خانواده‌شان را ندهد، ناچارند که برای تامین آب، دبه‌های بزرگ را روی سرشان بگذارند و از هوتک‌ها یا رودخانه‌ها آب بردارند.
روستاییان جنوب بلوچستان از آب هوتک‌ها و رودخانه‌ها بیشتر برای شست و شو استفاده می‌کنند، اما اگر این مردمان روستایی آب کم بیاورند یا تانکرهای آب دیر به دیر به آنها برسد، ناچار می‌شوند که از همین آب غیرآشامیدنی برای آشامیدن نیز استفاده کنند.
نحوه آب برداشتن از هوتک‌ها یا رودخانه‌ها نیز به این صورت است که زنان بلوچ دبه‌های بزرگ آب را پس از پر کردن، روی سر یا دوش خود می‌گذارند و آب را تا منازل خود حمل می‌کنند؛ نوعی کولبری زنان برای تامین آب خانواده که به گفته نماینده مردم سیستان و بلوچستان در شورای عالی استان‌ها، هنوز در ٢٩٠ روستا در منطقه دشتیاری بزرگ رواج دارد.
هوتک‌ها با وجود نقش مهمی که در زندگی روستاییان جنوب بلوچستان ایفا می‌کنند، خطرات زیادی را نیز برای آنها به همراه دارند؛ به نحوی که با توجه به گود بودن آنها و با توجه به این نکته که در بسیاری از مواقع زنان کولبر بلوچ همراه کودکان خود برای برداشتن آب به هوتک‌ها مراجعه می کنند یا خود کودکان برای تفریح و آب تنی پای هوتک‌ها می روند، همواره احتمال غرق شدن کودکان در هوتک‌ها وجود دارد.
به گزارش کمپین فعالین بلوچ در سال ۲۰۲۲ میلادی دستکم ۴۹ کودک در هوتگ و رودخانه غرق شده‌اند.
گردآوری شده توسط کولبر نیوز
