روزنامه شرق از نحوه گزینش دانشجو معلم و افراد داوطلب استخدام در آموزش و پرورش گزارشی منتشر کرده که حقایقی را برملا می‌کند. برخی از دانشجویان و داوطلبان آزمون استخدامی گفته‌اند آن‌ها به دلایلی غیرحرفه‌ای مثل خواندن کتاب‌های فلسفی، نحوه لباس پوشیدن، سبیل‌‌داشتن، لاک‌زدن، ارتباط با همکلاسی دختر یا پسر، نداشتن چادر در روز آزمون کتبی، پیدا‌بودن مو در گزینش، لایک‌کردن صفحه اینستاگرام، حضور کم‌رنگ در راهپیمایی‌های دولتی از تحصیل یا گرفتن شغل معلمی محروم شده‌اند. در گزارش به نمونه‌های مشخصی اشاره شده است.
یکی از داوطلبان به کد ۱۹ گزینش اشاره می‌کند و می‌گوید: کد ۱۹ درباره مسائل سیاسی، نحوه پوشش، حجاب، عدم شرکت در انتخابات و لایک‌کردن صفحه اینستاگرام است. به خیلی از داوطلبان گفتند به خاطر کد ۱۹ رد شده‌اند. من هم به خاطر کد ۱۹ رد شدم.
در گزارش پیرامون یک داوطلب رد شده چنین نقل شده است: یکی از دانشجویان سبک و سیاق خودش را برای پوشیدن لباس داشت و بسیار هم فرد مذهبی‌ای بود. در گزینش به او می‌گویند که تو مارکسیست هستی. این دانشجو از آن‌ها می‌خواهد که دلایل‌شان را بگویند. آن‌ها هم می‌گویند به خاطر نوع سبیلی که می‌گذاری، به نظر ما چهره مارکسیستی داری.
یک دختر داوطلب به این دلیل رد شده که یکبار از پردیس دختران به دعوت انجمن دانشگاه به پردیس پسران رفته بود. گذشته از همه این‌ها عجیب‌ترین اقدامی که در گزینش انجام شد، مربوط به کتابخواندن یکی از دانشجویان بود. گزینش یکی از دانشجویان اصفهان را صدا می‌زند، به او می‌گویند به ما اطلاع داده‌اند شما کتاب‌های فلسفی می‌خوانید. این دانشجو هم در جواب گفته این کتاب‌ها چاپ داخل کشور هستند و مجوز وزارت ارشاد را دارند. آن‌ها هم گفتند زیاد کتابخواندن باعث می‌شود آدم‌ها طور دیگری فکر کنند، از نظر ما آدم‌هایی که خیلی کتاب می‌خوانند مشکل روانی دارند. این دانشجو را اخراج می‌کنند و در پرونده‌اش می‌نویسند دانشجو مشکل روانی دارد.
این رفتارهای در شرایطی رخ می‌دهد که قرار بوده فرآیند گزینش تسریع شود، زیرا ادارات آموزش و پرورش با کمبودِ حداقل ۱۷۶ هزار معلم جهت تدریس برای بیش از ۱۶ و نیم میلیون دانش‌آموز روبرویند. ایسنا در تیرماه گذشته خبر داده بود که تا مهرماه ۷۲ هزار معلم بازنشسته خواهند شد. در کنار این باید به تعداد زیاد، اما نامعلوم معلمینی اشاره کرد که بدلیل شرکت و حمایت از خیزش انقلابی ژینا و یا حتی گذاشتن یک پست در اینستاگرام اخراج شده‌اند. آمار اخراج این نیروی با کیفیت، پیشرو و جسور معلوم نیست. نماینده مهاباد در اوایل آبان‌ماه سال ۱۴۰۲ به وب‌سایت خبری دیدبان گفت: «بر اساس آماری که به دستمان رسیده است از زمان روی کار آمدن آقای صحرایی، وزیر آموزش پرورش، حدود ۱۵ تا ۲۰ هزار نفر از مدیران مدارس به دلایل سیاسی و اعتقادی برکنار شده‌اند».
این اخراج‌ها، که هنوز ادامه دارد، تحت عنوان “خالص‌سازی” انجام گرفته و تنها مدیران مدارس را در بر میگیرد. مرتضی نظری، رئیس سابق مرکز اطلاع‌رسانی وزارت آموزش و پرورش اما يک‌شنبه بیست‌و‌چهارم تیرماه در گفت‌وگو با روزنامه «اعتماد» از اخراج و تنبیه ۲۰ هزار مدیر مدرسه در دولت سیزدهم خبر داد.
وزارت آموزش و پرورش با بیش از یک میلیون معلم و پرسنل کارگری و اداری بزرگترین دستگاه اجرایی در جمهوری اسلامی است. در میان شاغلین و بازنشستگان بدنه‌ی این دستگاه عریض و طویل تعدادی از نیروهای پیشرو، شجاع و رزمنده کشور وجود دارند. این نیرو جز سازمانیافته‌ترین مبارزین مترقی می‌باشند که تاثیرات زیادی در رادیکالیزه کردن جنبش دموکراتیک کشور داشته‌اند. گذشته از بدنه‌ی این وزارتخانه بقیه این ارگان مافیایی، فاسد، ناکارآمد و سرکوبگر و دارای مقامات بالایی است که سفاهت تنها یکی از خصوصیات آن‌ها می‌باشد. آن‌چه در این‌جا ذکر شد تنها گوشه‌ی کوچکی از مشخصات وزارت آموزش و پرورش را نشان می‌دهد. در واقع این وزارتخانه آئینه بالا نمای جمهوری سرمایه‌داری اسلامی بوده و باید به همراه آن به گور سپرده شود. اما در شرایط کنونی هم می‌توان خواست‌هایی را به آن تحمیل کرد. قبل از هر چیز باید آموزش و پرورش به معنی واقعی کلمه برای همه اقشار اجباری و رایگان بوده و به کودکان در مدارس صبحانه و نهار داده شود. تمام مدارس و فضای آموزشی از جاسوسان، بسیجی‌ها، آخوندها و حراستی پاک شود. آموزش به طور کامل از مذهب جدا شده و فقط علوم مقبول در جهان منبع دروس باشد. باید مراکز آموزشی سرشار از شور بوده و استعدادها، خلاقیات‌ها، جستجوگری و شخصیت‌های مستقل در آن‌ها بشکفد. در فضای آموزشی باید کودکان و جوانانی دارای اعتماد به نفس و بدور از خرافات مذهبی و سنت‌های پوسیده بار آیند.
